Χορός και ψυχική υγεία.
Χορός… μια λέξη, αμέτρητες σκέψεις και συναισθήματα. Πρόκειται για την αρχαιότερη μορφή κοινωνικής έκφρασης που απλώνει τις ρίζες της στις απαρχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Πέρα από μέσο κατανόησης και οδός επικοινωνίας των συναισθημάτων, ο χορός αποτελεί μια κοινή παγκόσμια γλώσσα που μπορεί να ενώσει ανθρώπους ανεξαρτήτου ηλικίας, φύλου, πολιτισμικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας. Μετρά πολλά είδη, κατηγορίες και παραλλαγές, ικανά να ικανοποιήσουν τα προσωπικά γούστα και τις ατομικές ανάγκες κάθε ανθρώπου: κλασικός χορός, σύγχρονος, latin, ευρωπαϊκοί χοροί, hip – hop, παραδοσιακοί και πολλά άλλα. Παρά τις διαφορές τους, όλα τα είδη χορού μοιράζονται ένα πολύ σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό: ο χορός παρουσιάζει ευεργετική λειτουργία τόσο για τη σωματική, όσο και για την ψυχική μας υγεία.
Χορός… μια λέξη, αμέτρητες σκέψεις και συναισθήματα. Πρόκειται για την αρχαιότερη μορφή κοινωνικής έκφρασης που απλώνει τις ρίζες της στις απαρχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Πέρα από μέσο κατανόησης και οδός επικοινωνίας των συναισθημάτων, ο χορός αποτελεί μια κοινή παγκόσμια γλώσσα που μπορεί να ενώσει ανθρώπους ανεξαρτήτου ηλικίας, φύλου, πολιτισμικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας. Μετρά πολλά είδη, κατηγορίες και παραλλαγές, ικανά να ικανοποιήσουν τα προσωπικά γούστα και τις ατομικές ανάγκες κάθε ανθρώπου: κλασικός χορός, σύγχρονος, latin, ευρωπαϊκοί χοροί, hip – hop, παραδοσιακοί και πολλά άλλα. Παρά τις διαφορές τους, όλα τα είδη χορού μοιράζονται ένα πολύ σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό: ο χορός παρουσιάζει ευεργετική λειτουργία τόσο για τη σωματική, όσο και για την ψυχική μας υγεία.
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο θα μπορούσες να ξεκινήσεις χορό αφορά στις σωματικές αλλαγές που θα παρατηρήσεις. Ξεκινώντας με τη μυϊκή ενδυνάμωση, την ενίσχυση της αντοχής, τη βελτίωση της ευλυγισίας και της ισορροπίας. Συνεχίζοντας, η σωματική άσκηση μέσω του χορού συνεισφέρει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, κάνοντας τον οργανισμό ανθεκτικότερο και πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση μικροβίων και ασθενειών. Λίγες εβδομάδες μετά από τα πρώτα μαθήματα το άτομο ξεκινά να αισθάνεται πιο υγιές και δυνατό, ενώ ταυτόχρονα, αισθήματα όπως η ατονία και η κούραση εξουδετερώνονται. Όπως είναι ευρέως διαδεδομένο, νους και σώμα αποτελούν δυο διαφορετικές οντότητες. Ωστόσο, τα δύο αυτά αλληλοεπιδρούν και αλληλεξαρτώνται. Συνυπάρχουν αρμονικά, πλαστουργώντας και διαμορφώνοντας ένα μοναδικό σύνολο: αυτό που είμαστε. Εστιάζοντας σε αυτό το ζήτημα της αλληλεξάρτησης, δε θα μπορούσε να παραλειφθεί η πασίγνωστη ρήση του Γιουβενάλη «νους υγιής εν σώματι υγιεί». Αν και τα σωματικά οφέλη που έχει να προσφέρει ο χορός είναι εξαιρετικής σημασίας, θεωρείται πως η συμβολή του χορού στη βελτίωση της ψυχικής μας υγείας αποκτά τόσο μεγάλη βαρύτητα που καθιστά το χορό ως μια πολύ αποτελεσματική ψυχοθεραπευτική διαδικασία.
Καθώς η φυσική κατάσταση βελτιώνεται, παρουσιάζεται άμεση και κατακόρυφη ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου, ενώ παράλληλα διατηρείται και βελτιώνεται η θετική του αυτοεικόνα. Το άτομο εξοικειώνεται με τη διαδικασία της στοχοθεσίας, μαθαίνει να εργάζεται με πειθαρχία και συνέπεια σε ένα πλαίσιο διαρκούς προσπάθειας για αυτοβελτίωση. Επομένως, μέσω του χορού το άτομο υπηρετεί μια από τις βασικότερες και πιο αρχέγονες ανάγκες του: την επιδίωξη της αυτοπραγμάτωσης. Συνεχίζοντας, η ενισχυμένη αυτοεκτίμηση επιφέρει θετικά αποτελέσματα και σε άλλους τομείς της ζωής του ατόμου. Εκείνο μαθαίνει να σκέφτεται μεθοδικά και ενθαρρύνεται να επιδιώκει επιτυχίες και σε άλλες κοινωνικές περιστάσεις, έχοντας μάλιστα περισσότερες πιθανότητες ως προς την επίτευξή τους. Ταυτοχρόνως, ο χορός ως τρόπος δημιουργικής ενασχόλησης αποτελεί μέσο έκφρασης των συναισθημάτων και τρόπος εκτόνωσης ενέργειας. Θεωρείται ιδανικός τόσο για παιδιά μικρής ηλικίας, όσο και για εφήβους, αφού λειτουργεί ως μια υγιής διέξοδος για εκείνους. Επιπλέον, βοηθά στη βελτίωση της μακρόχρονης και της βραχύχρονης μνήμης και της χωροταξικότητας. Το άτομο ξεκινά να αντιλαμβάνεται πληρέστερα το χώρο γύρω του, τους συνανθρώπους, αλλά κι τον ίδιο του τον εαυτό, σε μια διαδικασία βαθύτερης ενδοσκόπησης και αυτογνωσίας. Φυσικά, θεωρείται ως ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους δημιουργικής ενασχόλησης και για του ενήλικες, αλλά και για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ακόμη και τους υπερήλικες. Ο χορός δυνητικά θα αποτελέσει μια δέσμευση για εκείνους, ένα χόμπι που χαρίζει όμορφες στιγμές, συναισθήματα και προσδίδει ακόμη μεγαλύτερο νόημα στη ζωή εν γένει.
Ανάμεσα σε όλα αυτά τα πνευματικά και ψυχικά οφέλη, ο χορός συντελεί στην ενεργοποίηση νευρωνικών δικτύων, με αποτέλεσμα την εκγύμναση του εγκεφάλου: βελτίωση των αντανακλαστικών μηχανισμών, ευστροφία, βελτίωση κινητικότητας, ενίσχυση της όρασης και πολλά άλλα. Επιπροσθέτως, το άτομο μαθαίνει να συνυπάρχει με άλλους, εξασκεί τις επικοινωνιακές του δεξιότητες και έρχεται σε άμεση επαφή με τη συλλογικότητα. Αποτελεί πλέον μέλος μιας ευρύτερης ομάδας, γίνεται κομμάτι ενός συνόλου, διαμορφώνοντας έτσι την κοινωνική του ταυτότητα. Ο χορός άλλωστε, είναι ιδανικός για την αντιμετώπιση του κοινωνικού άγχους, τη μείωση του γενικευμένου άγχους, ενώ συστήνεται από ειδικούς ψυχικής υγείας για την καταπολέμηση και την ανακούφιση από συμπτώματα κατάθλιψης. Το τελευταία δεν αποτελεί αποτέλεσμα τυχαιότητας αν αναλογιστεί κανείς πως μέσω του χορού, απελευθερώνεται πλήθος ορμονών από τον οργανισμό: ενδορφίνες, ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ωκυτοκίνη. Οι προαναφερόμενες συγκαταλέγονται στις – γνωστές σε όλους – ορμόνες της ευτυχίας. Έχουν αναλγητική δράση, ενώ προσφέρουν στο άτομο ψυχική ηρεμία, ευδαιμονία, ισορροπία, το αίσθημα της αγάπης και φυσικά, το αίσθημα της πληρότητας. Δεν είναι λοιπόν, καθόλου τυχαίο που τα τελευταία χρόνια ο χορός χρησιμοποιείται και ως μέσω θεραπευτικής προσέγγισης. Πρόκειται για μια νέα σχετικά τεχνική που λαμβάνει χώρα ως εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης διαφόρων ψυχοπαθολογιών, γνωστή και ως «χοροθεραπεία».
Γιατί λοιπόν να ξεκινήσεις χορό; Γιατί χορεύοντας θα μάθεις να συνεργάζεσαι, να επικοινωνείς με τους συνανθρώπους τους, να θέτεις στόχους και να επιδιώκεις την αυτοβελτίωση. Μέσα στην αίθουσα χορού θα έχεις την ευκαιρία να ξεφύγεις για λίγο από την πολύπλοκη και χαοτική ρουτίνα και να περάσεις χρόνο με τον εαυτό σου. Γιατί ο χορός θα σε φέρει αντιμέτωπο/η με ιδανικά όπως ο σεβασμός, η τόλμη, η ελευθερία. Γιατί μέσα από το χορό θα γνωρίσεις βαθύτερα τον εαυτό σου, θα μάθεις να αναγνωρίζεις και να εκφράζεις τα συναισθήματά σου. Τέλος, γιατί μέσα από το χορό μπορείς να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου!
Ελένη Μίχα
BSC Hons Psychology
MSC Clinical Neuropsychology
